RISC-V có rất nhiều ứng dụng, từ siêu máy tính đến điện thoại thông minh, và hiện tại là blockchain như Ethereum.
Tác giả: Marcel Deer, CoinTelegraph
Biên dịch: Bạch Thủy, Kim Sắc Tài Chính
Một, RISC-V là gì?
RISC-V, phát âm là "risk five", là một kiến trúc tập lệnh mã nguồn mở hiện đại dựa trên nguyên lý máy tính tập lệnh rút gọn (RISC). Nói một cách đơn giản, nó giống như một bản thiết kế, định nghĩa một tập hợp các lệnh mà bộ xử lý có thể thực hiện.
Mục tiêu thiết kế của RISC-V là tính mô-đun cao, hiệu quả và linh hoạt. Khung mã nguồn mở này được phát triển lần đầu bởi Đại học California vào năm 2010, cho phép các nhà phát triển tùy chỉnh linh hoạt các chức năng và trường hợp sử dụng của nó, và còn tiết kiệm chi phí so với các ISA độc quyền như ARM hoặc x86. RISC-V được sử dụng rộng rãi, từ siêu máy tính đến điện thoại thông minh, và hiện nay là các blockchain như Ethereum.
Vào ngày 20 tháng 4 năm 2025, đồng sáng lập Ethereum Vitalik Buterin đã công bố một kế hoạch mở rộng "cấp tiến" hoàn toàn mới, sẽ thay thế máy ảo Ethereum (EVM) bằng kiến trúc tập lệnh RISC-V, nhằm nâng cao tốc độ và hiệu quả của lớp thực thi mạng. Ý tưởng của nó là RISC-V là giải pháp tốt nhất để giải quyết những hạn chế về khả năng mở rộng của blockchain.
「Nó nhằm mục đích nâng cao đáng kể hiệu suất của lớp thực thi Ethereum, giải quyết một trong những nút thắt mở rộng chính, và nâng cao đáng kể tính đơn giản của lớp thực thi - thực tế, đây có thể là giải pháp khả thi duy nhất.」
Ý tưởng của nó là: sử dụng RISC-V thay thế EVM làm ngôn ngữ máy ảo để viết hợp đồng thông minh, "Buterin nói."
Khi người dùng chuyển sang Layer 2 để tìm kiếm các giao dịch rẻ hơn và nhanh hơn, Ethereum tiếp tục đối mặt với vấn đề chi phí giao dịch cao và khối lượng giao dịch giảm. Điều này nhất quán với chiến lược mở rộng của Ethereum sau khi hợp nhất vào năm 2022. Ý tưởng của Buterin về việc định hình lại Ethereum được xem là cơ hội để Ethereum hiện đại hóa và giữ vị trí dẫn đầu của mình như một nền tảng hợp đồng thông minh hàng đầu.
Hai, RISC-V hoạt động như thế nào trên Ethereum?
Việc thêm RISC-V vào Ethereum hiện vẫn chỉ là một đề xuất đang được cộng đồng và quản trị mạng thảo luận. Buterin đã phác thảo một số phương pháp để thực hiện đề xuất này, bao gồm việc chạy hai máy ảo (VM) hoặc hoàn toàn chuyển sang RISC-V.
Ý tưởng chính hỗ trợ máy ảo là cho phép hợp đồng được viết và thực thi trong mô hình EVM hiện có hoặc RISC-V. Cả hai loại hợp đồng này đều có thể truy cập vào lưu trữ bền vững, giữ số dư Ether và thực hiện cũng như nhận các cuộc gọi. Ngoài ra, các hợp đồng cũng có thể tích hợp để gọi lẫn nhau.
Một phương án khác được gọi là "cực đoan hơn" là sửa đổi giao thức để chuyển đổi các hợp đồng EVM hiện có. Điều này cần phải viết lại các hợp đồng hiện có để chúng tương tác với trình thông dịch EVM, trong khi các hợp đồng mới được viết trực tiếp bằng RISC-V.
Một thách thức lớn đối với một thay đổi đáng kể như vậy là tránh làm gián đoạn các ứng dụng phi tập trung hiện có (DApp) và hợp đồng thông minh. Ethereum không thể mạo hiểm phá vỡ các hợp đồng hiện có được viết bằng mã EVM hiện tại. Một giải pháp chuyển tiếp có thể liên quan đến việc sử dụng trình thông dịch - về cơ bản là một lớp dịch giữa các ngôn ngữ máy tính khác nhau. Điều này sẽ cho phép các nhà phát triển bắt đầu xây dựng với RISC-V trong khi đảm bảo rằng các hợp đồng EVM truyền thống tiếp tục chạy mà không bị gián đoạn.
Ba, Những lợi thế chính của RISC-V và EVM
Nếu RISC-V dẫn đến sự thay đổi lớn trong kiến trúc Ethereum, thì sự thay đổi này sẽ mang lại những lợi ích gì? Về lâu dài, RISC-V sẽ nâng cao hiệu suất và khả năng xử lý của hợp đồng thông minh Ethereum.
Theo Buterin, kiến trúc mới lý thuyết có thể đạt được mức tăng hiệu suất gấp 100 lần; thực tế, con số này rất khó đạt được, nhưng sự cải thiện vẫn rất đáng kể. Sự cải thiện hiệu suất liên quan chặt chẽ đến tính khả thi của RISC-V đối với hệ thống chứng minh không kiến thức (ZK) và việc thực thi hợp đồng thông minh chung, vì nó loại bỏ chi phí của EVM.
RISC-V không hoàn toàn thay thế EVM, mà sử dụng RISC-V như một backend cho zkEVM hoặc các ZK Rollup tương tự, vì trong những hệ thống này, chi phí chứng minh chiếm ưu thế. Việc cải thiện khả năng mở rộng chủ yếu đến từ việc chuyển giao nhiệm vụ thực thi cho ZK Rollup, trong khi RISC-V sẽ tối ưu hóa quy trình chứng minh.
Hợp đồng thông minh RISC-V có thể chạy nhanh hơn và tiêu tốn ít tài nguyên tính toán hơn. Sự cải thiện về hiệu suất này có thể chuyển thành việc giảm phí Gas cho người dùng cuối. Trong quá trình này, nó cũng có thể giúp mạng xử lý nhiều người dùng và giao dịch hơn mà không làm giảm tốc độ. Điều này sẽ trực tiếp nâng cao khả năng mở rộng của Ethereum và có khả năng giải quyết một trong những vấn đề bị chỉ trích nhiều nhất trong ngành công nghiệp Blockchain.
Ngoài ra, tập lệnh đơn giản và linh hoạt của RISC-V phù hợp hơn cho tính toán chứng minh không kiến thức so với EVM, vì EVM sẽ phát sinh chi phí cho các tác vụ quản lý như tính toán Gas và quản lý trạng thái.
RISC-V không phải được tái cấu trúc EVM để hỗ trợ chứng minh không kiến thức, mà là cung cấp một giải pháp thay thế tinh gọn, đơn giản hóa việc phát triển lớp thực thi tối ưu hóa không kiến thức. Điều này có thể tăng tốc độ lộ trình của Ethereum để đạt được quyền riêng tư và khả năng mở rộng thông qua tổng hợp không kiến thức (ZK Rollup), khiến RISC-V trở thành một bổ sung mạnh mẽ cho EVM.
Bảng dưới đây tóm tắt những khác biệt và lợi thế chính giữa RISC-V và EVM.
Bốn, RISC-V có thực sự được triển khai trong tương lai không?
Đề xuất của Buterin đã gây ra những cuộc tranh luận sôi nổi trong cộng đồng người dùng và nhà phát triển Ethereum. Đây là một ý tưởng đầy tham vọng, có thể trở thành một cột mốc trong lộ trình phát triển của blockchain hợp đồng thông minh hàng đầu.
Lập trình viên Ben Adams đã đưa ra một số lo ngại về đề xuất này: Nói ngắn gọn, chứng minh không kiến thức có thể trở nên hiệu quả hơn, nhưng cũng có thể tồn tại một số bất lợi. Việc xây dựng và thực thi khối cho hợp đồng thông minh cuối cùng có thể sẽ bị chậm lại đáng kể.
Rủi ro ở đây là chứng minh không có kiến thức có thể trở nên tốt hơn, nhưng việc xây dựng và thực hiện khối có thể xấu đi đáng kể, Ben Adams nhận xét.
Một bình luận viên ẩn danh khác cũng bày tỏ quan điểm tương tự: Tôi đồng ý với quan điểm của Ben Adams, EVM về cơ bản dựa trên kiến trúc U256, do đó việc trừu tượng hóa thành RISC-V sẽ làm giảm hiệu suất thực thi tổng thể.
Người khác dường như cũng đồng ý rằng RISC-V là một ý tưởng tốt giúp giảm thiểu các nút thắt cổ chai, nhưng với những khó khăn và chi phí tiềm ẩn, họ đã đặt câu hỏi liệu có nên ưu tiên nó hay không.
Đồng ý, đối với Layer-1, việc giải quyết điểm thứ 2 và thứ 3 của nút thắt Layer-1 có vẻ là một ý tưởng hay. Nhưng đây có phải là vấn đề mà chúng ta muốn ưu tiên giải quyết không? Đặc biệt là khi xem xét quy mô chi phí kỹ thuật? Adam Cochran bổ sung.
Rõ ràng, đề xuất này vẫn cần được làm rõ hơn và cần có thêm thảo luận từ cộng đồng Ethereum. Mặc dù đề xuất này cam kết đơn giản hóa quy trình một cách triệt để để tăng cường hiệu quả và tốc độ, nhưng nó cũng đưa ra một sự thay đổi công nghệ phức tạp. Điều này có thể cần nhiều năm để suy nghĩ lại cách thức hoạt động của các khối Layer-1.
Tất nhiên, giống như bất kỳ dự án phi tập trung nào, sự phê duyệt không chỉ phụ thuộc vào kế hoạch kỹ thuật; nó cần sự công nhận của cộng đồng. Do đó, hiện tại, đề xuất của Buterin đã gây ra cuộc thảo luận rộng rãi về bất kỳ hành động phát triển nào sắp tới.
Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời chào mời hay đề nghị. Không cung cấp tư vấn về đầu tư, thuế hoặc pháp lý. Xem Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm để biết thêm thông tin về rủi ro.
RISC-V là gì, tại sao Vitalik muốn sử dụng nó cho hợp đồng thông minh?
Tác giả: Marcel Deer, CoinTelegraph
Biên dịch: Bạch Thủy, Kim Sắc Tài Chính
Một, RISC-V là gì?
RISC-V, phát âm là "risk five", là một kiến trúc tập lệnh mã nguồn mở hiện đại dựa trên nguyên lý máy tính tập lệnh rút gọn (RISC). Nói một cách đơn giản, nó giống như một bản thiết kế, định nghĩa một tập hợp các lệnh mà bộ xử lý có thể thực hiện.
Mục tiêu thiết kế của RISC-V là tính mô-đun cao, hiệu quả và linh hoạt. Khung mã nguồn mở này được phát triển lần đầu bởi Đại học California vào năm 2010, cho phép các nhà phát triển tùy chỉnh linh hoạt các chức năng và trường hợp sử dụng của nó, và còn tiết kiệm chi phí so với các ISA độc quyền như ARM hoặc x86. RISC-V được sử dụng rộng rãi, từ siêu máy tính đến điện thoại thông minh, và hiện nay là các blockchain như Ethereum.
Vào ngày 20 tháng 4 năm 2025, đồng sáng lập Ethereum Vitalik Buterin đã công bố một kế hoạch mở rộng "cấp tiến" hoàn toàn mới, sẽ thay thế máy ảo Ethereum (EVM) bằng kiến trúc tập lệnh RISC-V, nhằm nâng cao tốc độ và hiệu quả của lớp thực thi mạng. Ý tưởng của nó là RISC-V là giải pháp tốt nhất để giải quyết những hạn chế về khả năng mở rộng của blockchain.
「Nó nhằm mục đích nâng cao đáng kể hiệu suất của lớp thực thi Ethereum, giải quyết một trong những nút thắt mở rộng chính, và nâng cao đáng kể tính đơn giản của lớp thực thi - thực tế, đây có thể là giải pháp khả thi duy nhất.」
Ý tưởng của nó là: sử dụng RISC-V thay thế EVM làm ngôn ngữ máy ảo để viết hợp đồng thông minh, "Buterin nói."
Khi người dùng chuyển sang Layer 2 để tìm kiếm các giao dịch rẻ hơn và nhanh hơn, Ethereum tiếp tục đối mặt với vấn đề chi phí giao dịch cao và khối lượng giao dịch giảm. Điều này nhất quán với chiến lược mở rộng của Ethereum sau khi hợp nhất vào năm 2022. Ý tưởng của Buterin về việc định hình lại Ethereum được xem là cơ hội để Ethereum hiện đại hóa và giữ vị trí dẫn đầu của mình như một nền tảng hợp đồng thông minh hàng đầu.
Hai, RISC-V hoạt động như thế nào trên Ethereum?
Việc thêm RISC-V vào Ethereum hiện vẫn chỉ là một đề xuất đang được cộng đồng và quản trị mạng thảo luận. Buterin đã phác thảo một số phương pháp để thực hiện đề xuất này, bao gồm việc chạy hai máy ảo (VM) hoặc hoàn toàn chuyển sang RISC-V.
Ý tưởng chính hỗ trợ máy ảo là cho phép hợp đồng được viết và thực thi trong mô hình EVM hiện có hoặc RISC-V. Cả hai loại hợp đồng này đều có thể truy cập vào lưu trữ bền vững, giữ số dư Ether và thực hiện cũng như nhận các cuộc gọi. Ngoài ra, các hợp đồng cũng có thể tích hợp để gọi lẫn nhau.
Một phương án khác được gọi là "cực đoan hơn" là sửa đổi giao thức để chuyển đổi các hợp đồng EVM hiện có. Điều này cần phải viết lại các hợp đồng hiện có để chúng tương tác với trình thông dịch EVM, trong khi các hợp đồng mới được viết trực tiếp bằng RISC-V.
Một thách thức lớn đối với một thay đổi đáng kể như vậy là tránh làm gián đoạn các ứng dụng phi tập trung hiện có (DApp) và hợp đồng thông minh. Ethereum không thể mạo hiểm phá vỡ các hợp đồng hiện có được viết bằng mã EVM hiện tại. Một giải pháp chuyển tiếp có thể liên quan đến việc sử dụng trình thông dịch - về cơ bản là một lớp dịch giữa các ngôn ngữ máy tính khác nhau. Điều này sẽ cho phép các nhà phát triển bắt đầu xây dựng với RISC-V trong khi đảm bảo rằng các hợp đồng EVM truyền thống tiếp tục chạy mà không bị gián đoạn.
Ba, Những lợi thế chính của RISC-V và EVM
Nếu RISC-V dẫn đến sự thay đổi lớn trong kiến trúc Ethereum, thì sự thay đổi này sẽ mang lại những lợi ích gì? Về lâu dài, RISC-V sẽ nâng cao hiệu suất và khả năng xử lý của hợp đồng thông minh Ethereum.
Theo Buterin, kiến trúc mới lý thuyết có thể đạt được mức tăng hiệu suất gấp 100 lần; thực tế, con số này rất khó đạt được, nhưng sự cải thiện vẫn rất đáng kể. Sự cải thiện hiệu suất liên quan chặt chẽ đến tính khả thi của RISC-V đối với hệ thống chứng minh không kiến thức (ZK) và việc thực thi hợp đồng thông minh chung, vì nó loại bỏ chi phí của EVM.
RISC-V không hoàn toàn thay thế EVM, mà sử dụng RISC-V như một backend cho zkEVM hoặc các ZK Rollup tương tự, vì trong những hệ thống này, chi phí chứng minh chiếm ưu thế. Việc cải thiện khả năng mở rộng chủ yếu đến từ việc chuyển giao nhiệm vụ thực thi cho ZK Rollup, trong khi RISC-V sẽ tối ưu hóa quy trình chứng minh.
Hợp đồng thông minh RISC-V có thể chạy nhanh hơn và tiêu tốn ít tài nguyên tính toán hơn. Sự cải thiện về hiệu suất này có thể chuyển thành việc giảm phí Gas cho người dùng cuối. Trong quá trình này, nó cũng có thể giúp mạng xử lý nhiều người dùng và giao dịch hơn mà không làm giảm tốc độ. Điều này sẽ trực tiếp nâng cao khả năng mở rộng của Ethereum và có khả năng giải quyết một trong những vấn đề bị chỉ trích nhiều nhất trong ngành công nghiệp Blockchain.
Ngoài ra, tập lệnh đơn giản và linh hoạt của RISC-V phù hợp hơn cho tính toán chứng minh không kiến thức so với EVM, vì EVM sẽ phát sinh chi phí cho các tác vụ quản lý như tính toán Gas và quản lý trạng thái.
RISC-V không phải được tái cấu trúc EVM để hỗ trợ chứng minh không kiến thức, mà là cung cấp một giải pháp thay thế tinh gọn, đơn giản hóa việc phát triển lớp thực thi tối ưu hóa không kiến thức. Điều này có thể tăng tốc độ lộ trình của Ethereum để đạt được quyền riêng tư và khả năng mở rộng thông qua tổng hợp không kiến thức (ZK Rollup), khiến RISC-V trở thành một bổ sung mạnh mẽ cho EVM.
Bảng dưới đây tóm tắt những khác biệt và lợi thế chính giữa RISC-V và EVM.
Bốn, RISC-V có thực sự được triển khai trong tương lai không?
Đề xuất của Buterin đã gây ra những cuộc tranh luận sôi nổi trong cộng đồng người dùng và nhà phát triển Ethereum. Đây là một ý tưởng đầy tham vọng, có thể trở thành một cột mốc trong lộ trình phát triển của blockchain hợp đồng thông minh hàng đầu.
Lập trình viên Ben Adams đã đưa ra một số lo ngại về đề xuất này: Nói ngắn gọn, chứng minh không kiến thức có thể trở nên hiệu quả hơn, nhưng cũng có thể tồn tại một số bất lợi. Việc xây dựng và thực thi khối cho hợp đồng thông minh cuối cùng có thể sẽ bị chậm lại đáng kể.
Rủi ro ở đây là chứng minh không có kiến thức có thể trở nên tốt hơn, nhưng việc xây dựng và thực hiện khối có thể xấu đi đáng kể, Ben Adams nhận xét.
Một bình luận viên ẩn danh khác cũng bày tỏ quan điểm tương tự: Tôi đồng ý với quan điểm của Ben Adams, EVM về cơ bản dựa trên kiến trúc U256, do đó việc trừu tượng hóa thành RISC-V sẽ làm giảm hiệu suất thực thi tổng thể.
Người khác dường như cũng đồng ý rằng RISC-V là một ý tưởng tốt giúp giảm thiểu các nút thắt cổ chai, nhưng với những khó khăn và chi phí tiềm ẩn, họ đã đặt câu hỏi liệu có nên ưu tiên nó hay không.
Đồng ý, đối với Layer-1, việc giải quyết điểm thứ 2 và thứ 3 của nút thắt Layer-1 có vẻ là một ý tưởng hay. Nhưng đây có phải là vấn đề mà chúng ta muốn ưu tiên giải quyết không? Đặc biệt là khi xem xét quy mô chi phí kỹ thuật? Adam Cochran bổ sung.
Rõ ràng, đề xuất này vẫn cần được làm rõ hơn và cần có thêm thảo luận từ cộng đồng Ethereum. Mặc dù đề xuất này cam kết đơn giản hóa quy trình một cách triệt để để tăng cường hiệu quả và tốc độ, nhưng nó cũng đưa ra một sự thay đổi công nghệ phức tạp. Điều này có thể cần nhiều năm để suy nghĩ lại cách thức hoạt động của các khối Layer-1.
Tất nhiên, giống như bất kỳ dự án phi tập trung nào, sự phê duyệt không chỉ phụ thuộc vào kế hoạch kỹ thuật; nó cần sự công nhận của cộng đồng. Do đó, hiện tại, đề xuất của Buterin đã gây ra cuộc thảo luận rộng rãi về bất kỳ hành động phát triển nào sắp tới.