Tóm tắt:

Mạng lưới PYTH là một giao thức oracle phi tập trung được thiết kế đặc biệt cho dữ liệu tài chính, nhằm mang lại thông tin giá thị trường chất lượng cao, độ trễ thấp vào các ứng dụng chuỗi, nâng cao độ tin cậy và hiệu quả của DeFi. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn qua cơ chế hoạt động của Mạng lưới PYTH, kiến trúc chuỗi chéo, phân bổ token, và vai trò quan trọng của nó trong toàn bộ hệ sinh thái crypto.

1. Giới thiệu về Mạng PYTH

Hình: https://www.pyth.network/

Trong thế giới blockchain, có một "hiệu ứng hòn đảo" giữa dữ liệu on-chain và thế giới thực off-chain, đặc biệt là trong lĩnh vực dữ liệu tài chính. Các ứng dụng DeFi cần thông tin giá cả chính xác để thực hiện hợp đồng, nhưng các oracle truyền thống thì hoặc là chậm cập nhật hoặc tốn kém. Sự xuất hiện của PYTH Network chính là để giải quyết điểm đau này.

Mạng lưới PYTH là một mạng lưới oracle tài chính phi tập trung cung cấp dữ liệu tài chính chính xác và theo thời gian thực trên chuỗi bằng cách thu hút các sàn giao dịch, nhà tạo lập thị trường và các nguồn dữ liệu bên thứ nhất khác để công bố giá thị trường, phục vụ cho các hợp đồng thông minh và ứng dụng phi tập trung.

2. Cách hoạt động: Nhà xuất bản và người tiêu dùng

Các vai trò cốt lõi của Mạng PYTH được chia thành hai loại:

• Các nhà xuất bản dữ liệu: chẳng hạn như sàn giao dịch, quỹ định lượng, nhà tạo lập thị trường, v.v., những người sở hữu dữ liệu giá tiên tiến và thường xuyên công bố thông tin lên mạng PYTH.
• Người tiêu thụ dữ liệu: chẳng hạn như các dự án DeFi hoặc các hợp đồng thông minh khác sử dụng dữ liệu này để kích hoạt các chức năng như cho vay, thanh lý, giao dịch, v.v.

Mỗi dữ liệu giá không chỉ bao gồm giá cụ thể mà còn có một "khoảng tin cậy". Ví dụ, một báo giá BTC/USD là 65.000 đô la ± 50 đô la đại diện cho giá và sự không chắc chắn của nó. Dữ liệu được xử lý thông qua một cơ chế tổng hợp và công bố trên chuỗi để đảm bảo độ chính xác của thông tin.

3. Kiến trúc Cross-chain: Sự hợp tác giữa Pythnet và Wormhole

Để cho dữ liệu PYTH phục vụ cho hệ sinh thái đa chuỗi, Mạng PYTH đã xây dựng một kiến trúc chéo chuỗi độc đáo:

• Pythnet: Đây là chuỗi độc quyền của PYTH, được xây dựng trên Solana, dành riêng cho việc tổng hợp và phát sóng dữ liệu, hỗ trợ cập nhật tần suất cao với chi phí thấp.
• Mạng Wormhole: Là một cầu nhắn tin đa chuỗi, nó có trách nhiệm phát sóng dữ liệu từ Pythnet đến các chuỗi mục tiêu như Ethereum, BNB Chain và Arbitrum.

Thiết kế này có một số ưu điểm: hiệu suất cao, độ trễ thấp và chi phí thấp. Nó cũng sử dụng "mô hình kéo", có nghĩa là người tiêu dùng chỉ phải trả phí gas để cập nhật khi họ thực sự cần dữ liệu, do đó tránh được các chi phí không cần thiết.

4. Cơ chế tổng hợp giá: Thiết kế chống thao túng

Mạng PYTH sử dụng một thuật toán kết hợp giá trị trung bình có trọng số và khoảng tin cậy để tổng hợp dữ liệu từ nhiều nhà xuất bản khác nhau.

Ví dụ, nếu một nhà xuất bản báo cáo giá là $52,000 ± 10 và một nhà xuất bản khác báo cáo $53,000 ± 20, hệ thống sẽ tổng hợp độ tin cậy và trọng số của cả hai để tính toán giá cuối cùng. Phương pháp này ngăn chặn các điểm dữ liệu cá nhân thao túng kết quả tổng thể đồng thời phản ánh sự đa dạng và sự khác biệt trong chính thị trường.

5. Mô hình kinh tế token: Cơ chế phân phối của PYTH

Token gốc của Mạng PYTH là PYTH, với tổng cung là 10 tỷ đồng, ban đầu 85% ở trạng thái khóa, dần dần mở khóa trong bốn giai đoạn:

• Phần thưởng cho nhà xuất bản: 22%
• Tăng trưởng sinh thái: 52%
• Phát triển thỏa thuận: 10%
• Phát hành và Airdrop Cộng đồng: 6%
• Bán Đặt Hàng Riêng: 10%

Thời gian mở khóa là: 6, 18, 30, 42 tháng. Các token chủ yếu được sử dụng để khuyến khích các nhà xuất bản dữ liệu, thanh toán phí truy cập dữ liệu và cho các đề xuất quản trị.

Hình: https://www.gate.com/trade/PYTH_USDT

Tính đến ngày 16 tháng 6 năm 2025, giá PYTH khoảng $0.105, với những biến động đáng kể gần đây. Vui lòng giao dịch cẩn thận và nhận thức được các rủi ro.

6. Tại sao PYTH lại quan trọng cho DeFi?

Trong hệ sinh thái DeFi, các logic chính như cho vay trên chuỗi, thanh lý và giao dịch oracle phụ thuộc nhiều vào dữ liệu giá. Dữ liệu đầu tiên do PYTH Network cung cấp có khả năng cập nhật tần suất cao, nâng cao đáng kể tính an toàn và độ chính xác của các ứng dụng tài chính.

So với các oracle truyền thống, PYTH kháng cự tốt hơn trước sự kiểm duyệt và thao túng, đồng thời cũng có khả năng mở rộng tốt hơn, với tiềm năng hỗ trợ nhiều tài sản không phải tiền điện tử trong tương lai, chẳng hạn như cổ phiếu Mỹ và ngoại hối.

VII. Kết luận

Mạng lưới PYTH là một cầu nối quan trọng kết nối các thị trường tài chính truyền thống và các ứng dụng blockchain. Nó không chỉ đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ về định giá chính xác trong DeFi mà còn đạt được sự kết hợp hoàn hảo giữa phân quyền và cơ chế khuyến khích thông qua kiến trúc đổi mới và kinh tế token. Với sự phát triển mạnh mẽ của các hệ sinh thái đa chuỗi, PYTH sẽ trở thành một hạ tầng tài chính không thể thiếu.